ĐẤT ĐANG TRANH CHẤP CÓ ĐƯỢC HƯỞNG THỪA KẾ KHÔNG?

Thế nào là đất đang tranh chấp?

Tranh chấp đất đai theo quy định tại khoản 24 Điều 3 Luật Đất Đai 2013 là tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai.

Trên thực tế, tranh chấp về đất đai rất đa dạng về chủ thể cũng như nội dung tranh chấp. Các dạng tranh chấp về đất đai thường gặp như:

• Tranh chấp xác định chủ thể có quyền sử dụng đất: ví dụ như tranh chấp đòi lại đất do bị lấn chiếm hoặc mượn mà không trả lại, tranh chấp về ranh giới đất,... các dạng tranh chấp này thường được yêu cầu hòa giải tại UBND như một thủ tục bắt buộc trước khi khởi kiện ra tòa án.

• Tranh chấp trong các giao dịch dân sự về quyền sử dụng đất như tranh chấp về quyền và nghĩa vụ trong hợp đồng chuyển nhượng, cho thuê quyền sử dụng đất, bảo lãnh quyền sử dụng đất, góp vốn bằng quyền sử dụng đất,..

• Tranh chấp về di sản thừa kế là quyền sử dụng đất; 

• Tranh chấp tài sản chung là quyền sử dụng đất giữa vợ và chồng khi ly hôn.

Thừa kế quyền sử dụng đất là gì?

Theo quy định Điều 609 BLDS 2015, cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình, để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật. Cũng theo BLDS 2015 Tài sản là vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản. Trong đó, quyền tài sản là quyền trị giá được bằng tiền, bao gồm quyền tài sản đối với đối tượng quyền sở hữu trí tuệ, quyền sử dụng đất và các quyền tài sản khác.

Như vậy thừa kế quyền sử dụng đất có thể hiểu là việc cá nhân lập di chúc để định đoạt quyền sử dụng đất của mình cho người thừa kế theo di chúc hoặc để lại quyền sử dụng đất của mình cho người thừa kế theo pháp luật

Đất đang tranh chấp có được hưởng thừa kế không?

Theo Luật Đất đai 2013, thừa kế quyền sử dụng đất là một trong các hình thức chuyển quyền sử dụng đất bên cạnh các hình thức khác như hình thức chuyển đổi, chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất và góp vốn bằng quyền sử dụng đất. Do đó, thừa kế quyền sử dụng đất cũng được hiểu là việc chuyển giao quyền sử dụng đất từ người này sang người khác.

Việc thừa kế quyền sử dụng đất cũng như các hình thức khác của chuyển quyền sử dụng đất phải đạt được một số điều kiện nhất định theo quy định tại khoản 1 Điều 188 Luật Đất đai 2013, bao gồm:

a) Có Giấy chứng nhận, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 186 và trường hợp nhận thừa kế quy định tại khoản 1 Điều 168 của Luật Đất đai 2013. Khoản 1 Điều 168 Luật đất đai 2013 nêu trường hợp nhận thừa kế quyền sử dụng đất thì người sử dụng đất được thực hiện quyền khi có Giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Nghĩa là trong trường hợp không có Giấy chứng nhận thì vẫn có thể nhận thừa kế quyền sử dụng đất nếu chứng minh là đủ điều kiện để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

b) Đất không có tranh chấp: Điều này nhằm xác định rõ tư cách pháp lý của chủ thể thực hiện quyền để lại di sản thừa kế. Bởi lẽ theo tinh thần trong quy định của BLDS thì di sản phải là tài sản của người chết, nếu đất đang tranh chấp sẽ chưa thể xác định được người để lại di sản có thực sự có quyền đối với quyền sử dụng đất đó hay không. Do đó, không thể xem đất đang tranh chấp là di sản thừa kế.

c) Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án;

d) Trong thời hạn sử dụng đất.

Từ quy định trên có thể khẳng định, đất đang tranh chấp không thể hưởng thừa kế. Nếu muốn thực hiện quyền thừa kế phải tiến hành giải quyết tranh chấp đất đai theo trình tự thủ tục luật định.