MỨC XỬ PHẠT ĐỐI VỚI NGƯỜI ĐUA XE TRÁI PHÉP, CỔ VŨ ĐUA XE TRÁI PHÉP?

1. Mức xử phạt đối với hành vi đua xe trái phép

Căn cứ theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP của Chính phủ ngày 30 ngày 12 năm 2019 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt.

Theo Điều 34 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, quy định cụ thể như sau:

“1. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây:

a) Tụ tập để cổ vũ, kích động hành vi điều khiển xe chạy quá tốc độ quy định, lạng lách, đánh võng, đuổi nhau trên đường hoặc đua xe trái phép;

b) Đua xe đạp, đua xe đạp máy, đua xe xích lô, đua xe súc vật kéo, cưỡi súc vật chạy đua trái phép trên đường giao thông.

2. Phạt tiền từ 7.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng đối với người đua xe mô tô, xe gắn máy, xe máy điện trái phép.

3. Phạt tiền từ 8.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với người đua xe ô tô trái phép.

4. Ngoài việc bị phạt tiền, người điều khiển phương tiện thực hiện hành vi vi phạm còn bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung sau đây:

a) Thực hiện hành vi quy định tại điểm b khoản 1 Điều này bị tịch thu phương tiện (trừ súc vật kéo, cưỡi);

Thực hiện hành vi quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều này bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 03 tháng đến 05 tháng và tịch thu phương tiện.”. Quy định trên được phân tích chi tiết như sau : 

1.1. Xử lý vi phạm hành chính

Đua xe trái phép là hành vi đua xe không được nhà nước cho phép và là một trong những hành vi gây rối trật tự nơi công cộng, vi phạm pháp luật, gây thiệt hại cho trật tự, an toàn công cộng, xâm phạm đến hoạt động bình thường của xã hội tại khu vực công cộng. Do vậy hành vi đua xe trái phép có thể bị phạt nếu như việc đua xe không diễn ra dưới sự chỉ đạo của Nhà nước. Hiểu rõ hơn một chút về hành vi đua xe tức là một nhóm người có hành vi sử dụng phương tiện giao thông như xe máy, xe ô tô, xe đạp,... Phóng với tốc độ cao trên đường nhằm ganh đua, thi đấu trái phép. Và hành vi đua xe trái phép như vậy tùy theo từng mức độ sẽ bị xử lý vi phạm hành chính như sau: 

- Phạt tiền từ 01 triệu đồng đến 02 triệu đồng đối với những hành vi: đua xe đạp, đua xe máy, đua xe xích lô, đua xe súc vật kéo, cưỡi súc vật chạy đua trái phép trên đường giao thông .

- Phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 15 triệu đồng đối với người đua xe ô tô, xe gắn máy, xe máy điện trái phép.

- Phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 25 triệu đồng đối với người đua xe ô tô trái phép .

Như vậy không phân biệt người đua xe dùng phương tiện gì để đua sẽ đều bị xử phạt hành chính tùy với mức độ nguy hiểm của phương tiện được dùng cho cuộc đua. Bên cạnh đó ngoài việc bị phạt tiền thì người điều khiển phương tiện thực hiện hành vi vi phạm còn bị áp dụng các hình thức phạt bổ sung là tịch thu phương tiện (trừ súc vật kéo, cưỡi) hoặc bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 03 tháng đến 05 tháng cùng với việc tịch thu phương tiện. 

1.2. Truy cứu trách nhiệm hình sự

Hành vi đua xe trái phép thật sự là một hành vi gây nguy hiểm lớn cho xã hội. Hành vi này đã bị cấm trong Luật Giao thông đường bộ năm 2008, mức phạt hành chính khá cao nhưng hiện nay vẫn tồn tại nhiều cuộc đua xe trái phép diễn ra vào ban đêm tại các thành phố lớn, thậm chí cả vào cả ban ngày nơi có ít người qua lại, ảnh hưởng không nhỏ đến trật tự nơi công cộng, đặc biệt là ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe của người đi đường. Do vậy hành vi đua xe trái phép đã được cấu thành một loại tội phạm trong bộ luật hình sự năm 2015, đó là Tội đua xe trái phép quy định tại Điều 266 Bộ luật hình sự năm 2015 và được sửa đổi bổ sung năm 2017. 

Cụ thể với loại tội phạm này thì người vi phạm phải sử dụng phương tiện đua xe là xe ô tô, xe máy hoặc các loại xe khác có gắn động cơ do vậy trường hợp đua xe đạp, súc vật cưỡi,... hay các phương tiện khác không có gắn động cơ thì không thuộc đối tượng của loại tội phạm này. Cụ thể về hình phạt được quy định như sau: 

- Trường hợp người nào đua trái phép xe ô tô, xe máy hoặc các loại xe khác có gắn động cơ gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi đua xe trái phép xe ô tô, xe máy, các loại xe khác có gắn động cơ hoặc đã bị xử phạt hành chính về hành vi tổ chức đua xe trái phép hoặc đã bị kết án về một trong các tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm thì sẽ có một trong ba mức phạt là: Phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 50 triệu đồng; phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm: 

+ Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%.

+ Gây thiệt hại về tài sản từ 50 triệu đồng đến dưới 100 triệu đồng.

- Khung hình phạt từ hai là khung hình phạt tăng nặng với mức phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 150 triệu đồng hoặc bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm đối với một trong các hành vi vi phạm sau: 

+ Làm chết người 

+ Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể cả những người này từ 61% đến 121% 

+ Gây thiệt hại về tài sản từ 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng 

+ Bỏ chạy để trốn tránh trách nhiệm hoặc cố ý không cứu giúp người bị nạn 

+ Tham gia cá cược 

+ Chống lại người có trách nhiệm đảm bảo trật tự, an toàn giao thông hoặc người có trách nhiệm giải tán cuộc đua xe trái phép 

+ Tại nơi tập trung đông dân cư

+ Tháo dỡ thiết bị an toàn khỏi phương tiện đua

+ Tái phạm nguy hiểm 

- Khung hình phạt tăng nặng thứ ba là người phạm tội sẽ bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm đối với một trong các trường hợp sau đây:

+ Làm chết hai người

+ Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 122% đến 200% 

+ Gây thiệt hại về tài sản từ 500 triệu đồng đến dưới 1,5 tỷ đồng 

- Và khung hình phạt tăng nặng cuối cùng là phạt tù từ 12 năm đến 20 năm khi phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây: 

+ Làm chết 03 người trở lên 

+ Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên

+ Gây thiệt hại về tài sản 1.5 tỷ đồng trở lên 

Ngoài ra thì người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 50 triệu đồng. Như vậy, có thể thấy khung hình phạt cao nhất khi truy cứu trách nhiệm hình sự cho hành vi đua xe trái phép lên tới 20 năm tù. Đây là một hành vi hết sức nguy hiểm, ảnh hưởng không nhỏ đến tính mạng, sức khỏe của người đi đường và tài sản của họ cũng như của nhà nước. Tuy nhiên cần lưu ý chỉ những hành vi đua xe với những phương tiện đua là xe ô tô, xe máy hoặc các loại xe khác có gắn động cơ và phải gây thiệt hại về tính mạng, tài sản của người khác mới được xếp vào loại tội phạm này. Còn nếu như không cấu thành đủ hai yếu tố trên thì sẽ chỉ bị xử lý vi phạm hành chính lần đầu, nếu còn tái phạm thì không cần biết là sử dụng phương tiện gì đua xe và có gây thiệt hại về tài sản và sức khỏe, tính mạng hay không thì vẫn sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội phạm này.

2. Mức xử phạt đối với hành vi cổ vũ đua xe trái phép

Theo Điều 8 Luật Giao thông đường bộ 2008 có quy định Cổ vũ đua xe cũng là một trong những hành vi bị nghiêm cấm khi tham gia giao thông. Do vậy dù không trực tiếp đua xe nhưng việc đứng cổ vũ, reo hò, hò hét kích động đến Theo quy định tại Nghị định 100/2019/NĐ-CP thì hành vi tụ tập để cổ vũ, kích động hành vi đua xe trái phép vẫn sẽ bị xử phạt từ 01 triệu đồng đến 02 triệu đồng. 

Và sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về vấn đề Đồng phạm trong Tội đua xe trái phép nếu như có dấu hiệu của Đồng phạm như là người tổ chức (nhưng chỉ đứng xem, cổ vũ), là người xúi giục, giúp sức. 

Do vậy khi thấy một cuộc đua xe trái pháp luật, việc mà chúng ta cần làm là phải báo ngay cho chính quyền địa phương, phía công an, cảnh sát giao thông nơi gần nhất biết về vụ việc này để cơ quan chức năng có thể kịp thời ngăn chặn các tác động tiêu cực, hậu quả nặng nề mà cuộc đua đó gây ra.