ĐẶC ĐIỂM CỦA CÔNG TY 100% VỐN NƯỚC NGOÀI

Những năm gần đây đầu tư từ nước ngoài vào Việt Nam có xu hướng ngày càng tăng cao. Theo đó, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài là một trong những loại hình của tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. Vậy doanh nghiệp có 100% vốn nước ngoài là gì? Ưu nhược điểm của loại hình này ra sao? Bài viết sau sẽ phân tích rõ ràng về vấn đề này.

1. Công ty 100% vốn nước ngoài là gì?

Công ty có vốn đầu tư nước ngoài là tổ chức kinh tế có nhà đầu tư nước ngoài là thành viên hoặc cổ đông, được thành lập và hoạt động tuân thủ theo pháp luật Việt Nam. 

Từ đó có thể hiểu rằng, công ty 100% vốn nước ngoài là công ty thuộc sở hữu hoàn toàn của nhà đầu tư nước ngoài thành lập tại Việt Nam, được nhà đầu tư nước ngoài góp 100% vốn đầu tư. Công ty 100% vốn đầu tư nước ngoài được thành lập và hoạt động kể từ ngày được cấp giấy phép đăng ký đầu tư, đồng thời tự quản lý và tự chịu trách nhiệm về kết quả sản xuất kinh doanh.

2. Đặc điểm của Công ty 100% vốn nước ngoài

Tương tự như mục đích hoạt động của hầu hết các công ty trong nước khác, nguồn vốn đầu tư từ nước ngoài vào Việt Nam với mục đích chính là thu lợi nhuận. Bên đó, các công ty 100% vốn nước ngoài còn có các đặc điểm chung sau đây:

- Kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, công ty 100% vốn nước ngoài có tư cách pháp nhân và chịu sự điều chỉnh của pháp luật Việt Nam, các Điều ước Quốc tế mà Việt Nam thừa nhận. Không có sự phân biệt hay bất bình đẳng giữa các công ty nước ngoài với công ty Việt Nam.;

- Công ty 100% vốn nước ngoài do một hoặc nhiều nhà đầu tư nước ngoài (tổ chức, cá nhân) cùng đầu tư vốn thành lập. Tài sản của công ty 100% vốn nước ngoài thuộc quyền sở hữu của 1 hoặc nhiều tổ chức/cá nhân là nhà đầu tư nước ngoài;

- Công ty 100% vốn nước ngoài có thể được thành lập dưới dạng công ty TNHH, Công ty Cổ phần, Công ty Hợp danh. Có nghĩa là nhà đầu tư sẽ chỉ chịu trách nhiệm hữu hạn bằng số vốn đầu tư kinh doanh;

- Công ty 100% vốn nước ngoài do tổ chức/cá nhân nước ngoài tự kiểm soát hoạt động và tự chịu trách nhiệm về kết quả hoạt động kinh doanh của mình. (Nhà nước Việt Nam chỉ quản lý thông qua việc cấp giấy phép đầu tư và kiểm tra việc thực hiện pháp luật, không can thiệp vào việc tổ chức quản lý của công ty 100% vốn nước ngoài).

3. Ưu điểm và nhược điểm của công ty 100% vốn nước ngoài

3.1. Ưu điểm:

Đầu tiên, Công ty 100% vốn nước ngoài chịu sự quản lý, điều hành bởi chủ sở hữu là nhà đầu tư nước ngoài nên cách thức và môi trường làm việc thường khác biệt hơn so với các công ty trong nước, điều này cũng mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn cho doanh nghiệp.

Thứ hai, Công ty vốn nước ngoài được thành lập và phát triển hoàn toàn bởi các nhà đầu tư nước ngoài, vốn đầu tư dài hạn ít biến động. Ngoài ra, các nhà đầu tư nước ngoài còn có thể tận dụng lợi thế của mình thông qua các mối quan hệ rộng rãi.

Thứ ba, Chủ đầu tư được quyền quyết định đối với các vấn đề của công ty do mức vốn sở hữu chiếm tuyệt đối trong các doanh nghiệp. Đồng thời công ty cũng sẽ được đầu tư tốt hơn cả về các yếu tố công nghệ lẫn nhân lực và vốn.

Thứ tư, Các nhà đầu tư nước ngoài sẽ tự quản lý cũng như chịu hoàn toàn trách nhiệm về sự thành công hoặc thất bại trong kinh doanh.

3.2. Nhược điểm:

Thứ nhất, sự khác biệt về văn hóa kinh doanh với các công ty trong nước có thể dẫn đến khó khăn cho công ty 100% vốn nước ngoài khi tiếp cận thị trường Việt Nam. Do công ty mang yếu tố nước ngoài nên hệ thống quản lý và sử dụng lao động cần được tính toán kỹ lưỡng, hợp lý, nếu không sẽ dễ phát sinh bất đồng.

Thứ hai, Pháp luật Việt Nam, đặc biệt là từ khi Luật đầu tư 2014 có hiệu lực, dù đã có sự mở rộng để không có sự khác biệt về môi trường pháp lý giữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, song vẫn giữ một khuôn khổ nhất định để vừa giữ cho thị trường Việt Nam không bị xâm chiếm quá nhiều lại vừa đảm bảo cho những lợi ích của các nhà đầu tư trong nước, tạo ra môi trường đầu tư lành mạnh để phát triển kinh tế. Điều này thể hiện ở chỗ:

- Tỷ lệ góp vốn có thể bị hạn chế tại một số ngành nghề đặc biệt;

- Phải thực hiện thủ tục đăng ký đầu tư, với hồ sơ và thủ tục khá phức tạp.

4. Quy trình thành lập công ty 100% vốn đầu tư nước ngoài:

Bước 1: Nhà đầu tư thực hiện xin cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư

Tùy thuộc và loại dự án, quy mô mà nhà đầu tư phải đăng ký xin quyết định, chủ trương đầu tư với cơ quan có thẩm quyền tương ứng. Thẩm quyền quyết định thuộc về một trong các cơ quan bao gồm: Quốc hội, Thủ tướng Chính Phủ, UBND cấp tỉnh.

*Trường hợp cần xin quyết định chủ trương đầu tư:

Nhà đầu tư chuẩn bị và nộp hồ sơ đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư cho cơ quan có thẩm quyền là Bộ Kế hoạch và Đầu tư hoặc Cơ quan đăng ký đầu tư của UBND cấp tỉnh.

Các cơ quan có thẩm quyền đối với từng trường hợp quy định từ Điều 30 đến Điều 32 Luật Đầu tư 2020 sẽ tiến hành các bước thẩm định hồ sơ và ra quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư.

Cơ quan đăng ký đầu tư cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo quy định tại Khoản 1 Điều 38 Luật Đầu tư trong thời hạn sau đây:

“a) 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận được văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư đối với dự án đầu tư thuộc diện cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư;

b) 15 ngày kể từ ngày nhận được đề nghị cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư của nhà đầu tư đối với dự án đầu tư không thuộc trường hợp quy định tại điểm a khoản này.”

*Trường hợp không thuộc diện xin quyết định chủ trương đầu tư:

Nhà đầu tư chuẩn bị hồ sơ bao gồm các thành phần như sau gửi tới cơ quan đăng ký đầu tư:

- Văn bản đề nghị thực hiện dự án đầu tư theo mẫu;

- Bản sao giấy tờ chứng minh nhân thân ( CMND, CCCD, Hộ chiếu) của nhà đầu tư cá nhân, giấy tờ chứng nhận thành lập hay tài liệu tương đương xác nhận tư cách của nhà đầu tư là tổ chức;

- Đề xuất dự án đầu tư đồm đầy đủ các nội dung theo hướng dẫn tại điểm c khoản 1 Điều 33 Luật Đầu tư;

- Bản sao một trong những giấy tờ chứng minh khả năng tài chính của nhà đầu tư;

- Đề xuất nhu cầu sử dụng đất hoặc bản sao thỏa thuận thuê địa điểm hoặc tài liệu khác xác nhận nhà đầu tư có quyền sử dụng địa điểm để thực hiện dự án đầu tư (tùy từng trường hợp cụ thể);

- Giải trình về sử dụng công nghệ với dự án có sử dụng công nghệ thuộc danh mục công nghệ hạn chế chuyển giao;

- Tài liệu khác liên quan đến dự án đầu tư, yêu cầu về điều kiện, năng lực của nhà đầu tư theo quy định của pháp luật (nếu có).

Theo quy định tại Khoản 2 Điều 3 Luật đầu tư 2020, Nhà đầu tư được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư nếu đáp ứng các điều kiện sau đây:

“a) Dự án đầu tư không thuộc ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh;

b) Có địa điểm thực hiện dự án đầu tư;

c) Dự án đầu tư phù hợp với quy hoạch quy định tại điểm a khoản 3 Điều 33 của Luật này;

d) Đáp ứng điều kiện về suất đầu tư trên một diện tích đất, số lượng lao động sử dụng (nếu có);

đ) Đáp ứng điều kiện tiếp cận thị trường đối với nhà đầu tư nước ngoài.”

Bước 2: Nhà đầu tư thực hiện thành lập doanh nghiệp tại cơ quan đăng ký kinh doanh

- Giấy đề nghị đăng ký doanh nghiệp theo mẫu ban hành kèm theo Thông tư số 02/TT-BKHĐT;

- Điều lệ công ty;

- Danh sách thành viên;

- Bản sao các giấy tờ:

• Giấy tờ chứng minh nhân thân (CMND, CCCD, Hộ chiếu, giấy tờ hợp pháp khác) của thành viên là cá nhân, người đại diện theo ủy quyền của thành viên là tổ chức;

• Quyết định thành lập, giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc tài liệu tương đương của thành viên là tổ chức và văn bản ủy quyền cho cá nhân đại diện;

• Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.

- Một số giấy tờ khác trong trường hợp cụ thể.

Bước 3: Thực hiện một số thủ tục sau thành lập doanh nghiệp

Ngay sau khi nhận được Giấy chứng nhận đầu tư, nhà đầu tư thành lập công ty 100% vốn nước ngoài theo quy định Luật doanh nghiệp 2020. Nhà đầu tư cần làm các thủ tục từ 5 đến  ngày làm việc kể từ ngày nhận được Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư như sau:

- Xin cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp;

- Công bố doanh nghiệp trên Cổng thông tin điện tử quốc gia;

- Làm dấu, thông báo mẫu dấu, đăng ký chữ ký số, kê khai thuế;