THỦ TỤC VÀ CHI PHÍ ĐĂNG KÝ QUYỀN TÁC GIẢ?

1. Đăng ký quyền tác giả 

Căn cứ vào Khoản 2 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 (Luật sở hữu trí tuệ sửa đổi, bổ sung năm 2009, 2019,2022) quy định:

"Quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu."

Như vậy, quyền tác giả bao gồm những quyền cụ thể mà pháp luật trao cho tác giả hay chủ sở hữu của một tác phẩm về việc đặt tên tác phẩm, đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm, được nêu tên thật hoặc bút danh khi tác phẩm được công bố, sử dụng; Sao chép, điều chỉnh hay truyền tải, phổ biến tác phẩm đến với công chúng bằng và việc cho phép người khác tham gia vào quá trình khai thác tác phẩm.

• Đăng ký quyền tác giả là việc tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả nộp hồ sơ cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền (cục bản quyền tác giả) để ghi nhận các thông tin về tác giả, tác phẩm, chủ sở hữu quyền tác giả. Đồng thời cũng là biện pháp hữu hiệu để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình khi có sự xâm phạm và là cơ sở chứng minh thời điểm phát sinh quyền.

• Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả chính là một loại tài liệu theo pháp luật gọi đây là một hình thức mà tác giả được Cục bản quyền tác giả cấp khi thẩm tra về hồ sơ đăng ký bản quyền. Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả sẽ chứng minh quyền sở hữu tác phẩm chủ sở hữu đối với tác phẩm đăng ký. Sau khi được Cục bản quyền tác giả cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả đối với chủ sở hữu, tác giả tác phẩm sẽ được độc quyền sử dụng tác phẩm tại Việt Nam. Đồng nghĩa với điều này, mọi hành vi sử dụng tác phẩm của cá nhân hoặc pháp nhân khác mà chưa được sự cho phép của chủ sở hữu đều sẽ được gọi là hành vi xâm phạm quyền tác giả với tác phẩm. 

Như vậy, việc đăng ký sẽ giúp tác giả, chủ sở hữu sở hữu hợp pháp tác phẩm và thành quả do mình sáng tạo ra, Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả chính là một loại căn cứ pháp lý mà pháp luật bảo vệ chủ thể sáng tạo trong trường hợp có tranh chấp hoặc hành vi xâm phạm quyền đối với bên thứ ba.

      2. Điều kiện bảo hộ quyền tác giả 

•  Điều kiện bảo hộ quyền tác giả chung.

Để được đăng ký bản quyền tác giả thì tác phẩm buộc phải đáp ứng những điều kiện bảo hộ quyền tác giả nhất định dưới đây:

- Tác phẩm cần phải có tính sáng tạo: phải được tác giả trực tiếp sáng tạo, không được sao chép tác phẩm của người khác;

- Cần được thể hiện dưới hình thức vật chất nhất định. Ví dụ, tác phẩm truyện, thơ thể hiện dưới dạng những trang viết; tác phẩm điện ảnh thể hiện dưới dạng những thước phim,…

•  Điều kiện bảo hộ về loại hình tác phẩm.

Để có đủ điều kiện đăng ký bảo hộ quyền tác giả thì tác phẩm cần phải là đối tượng thuộc các loại hình quy định tại Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, Luật sở hữu trí tuệ sửa đổi năm 2022, gồm có:

- Bài giảng, bài phát biểu, bài nói khác;

- Tác phẩm báo chí, âm nhạc, điện ảnh, sân khấu;

- Tác phẩm tạo hình và ứng dụng mỹ thuật;

- Tác phẩm nhiếp ảnh, 

- Tác phẩm kiến trúc;

- Bản họa đồ, bản đồ, sơ đồ, bản vẽ có liên quan đến địa hình, công trình khoa học;

- Tác phẩm văn học, khoa học, giáo trình, sách giáo khoa và tác phẩm khác được thể hiện dưới dạng chữ viết hoặc các ký tự khác;

- Tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian;

- Chương trình máy tính, sưu tập dữ liệu;

- Tác phẩm phái sinh (nếu không có gây phương hại đến quyền tác giả của tác phẩm dùng làm tác phẩm phái sinh).

• Điều kiện về tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả.

Được quy định tại Điều 13 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, Luật sở hữu trí tuệ sửa đổi năm 2022 thì chủ sở hữu, tác giả có đầy đủ điều kiện bảo hộ quyền tác giả gồm:

- Là người trực tiếp sáng tạo ra tác phẩm và cũng là chủ sở hữu

- Là cá nhân, tổ chức Việt Nam và nước ngoài có tác phẩm được công bố lần đầu tiên tại Việt Nam mà chưa công bố ở bất kỳ nước nào mới có đủ điều kiện đăng ký quyền tác giả.

- Là cá nhân và tổ chức Việt Nam, nước ngoài có tác phẩm được công bố đồng thời tại Việt Nam trong thời gian 30 ngày kể từ ngày tác phẩm đó được công bố lần đầu ở nước khác.

- Là cá nhân và tổ chức nước ngoài có tác phẩm được bảo hộ tại Việt Nam theo quy định của điều ước quốc tế về quyền tác giả mà Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

•  Các đối tượng không thuộc phạm vi bảo hộ quyền tác giả

Ngoài ra tác phẩm không thuộc những đối tượng không được đăng ký bảo hộ quyền tác giả quy định tại Điều 15 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, Luật sở hữu trí tuệ sửa đổi bổ sung năm 2022 gồm có:

- Tin tức thời sự đưa tin thuần túy.

- Văn bản quy phạm pháp luật, văn bản khác thuộc lĩnh vực tư pháp, văn bản hành chính và bản dịch chính thức của văn bản đó.

- Quá trình, hệ thống, phương pháp hoạt động, nguyên lý, khái niệm, số liệu.

      3. Hồ sơ đăng ký quyền tác giả 

Căn cứ Điều 50 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, Luật Sở hữu trí tuệ bổ sung năm 2022 thì để đăng ký bản quyền tác giả, tác giả cần chuẩn bị các hồ sơ, tài liệu như sau:

• Tờ khai đăng ký quyền tác giả.

Tờ khai phải được làm bằng tiếng Việt và do chính tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan hoặc người được ủy quyền nộp hồ sơ ký tên. Tờ khai cần ghi đầy đủ thông tin về người nộp hồ sơ, tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả hoặc chủ sở hữu quyền liên quan. Tờ khai cần có tóm tắt nội dung tác phẩm, cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình hoặc chương trình phát sóng; tên tác giả, tác phẩm được sử dụng làm tác phẩm phái sinh nếu tác phẩm đăng ký là tác phẩm phái sinh; thời gian, địa điểm, hình thức công bố; cam đoan về trách nhiệm đối với các thông tin ghi trong đơn.

• Hai bản sao tác phẩm đăng ký bản quyền tác giả.

- 01 bản lưu tại Cục Bản quyền tác giả. 01 bản đóng dấu ghi số Giấy chứng nhận đăng ký gửi trả lại cho chủ thể được cấp Giấy chứng nhận đăng ký.

- Đối với những tác phẩm có đặc thù riêng như tranh, tượng, tượng đài, phù điêu, tranh hoành tráng gắn với công trình kiến trúc; tác phẩm có kích thước quá lớn, cồng kềnh bản sao tác phẩm đăng ký được thay thế bằng ảnh chụp không gian ba chiều.

• Giấy ủy quyền, nếu người nộp đơn là người được ủy quyền;

• Tài liệu chứng minh quyền nộp đơn;

• Văn bản đồng ý của các đồng tác giả, nếu tác phẩm có đồng tác giả;

• Văn bản đồng ý của các đồng chủ sở hữu, nếu quyền tác giả thuộc sở hữu chung.

• Chứng minh nhân dân công chứng của tác giả, chủ sở hữu tác phẩm;

• Bản sao công chứng Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp của công ty (nếu chủ sở hữu là công ty).

Cách thức nộp hồ sơ đăng ký quyền tác giả

• Tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu quyền liên quan có thể trực tiếp nộp hồ sơ đăng ký bản quyền.

• Thông qua Tổ chức Đại diện Sở hữu trí tuệ nộp đơn đăng ký bản quyền tác giả.

      4. Thủ tục đăng ký quyền tác giả 

Thủ tục đăng ký bản quyền tác giả được thực hiện theo các bước như sau:

Bước 1: Xác định thể loại tác phẩm đăng ký

Sau khi hoàn thiện tác phẩm, chủ sở hữu, tác giả thực hiện xác định thể loại tác phẩm dự định đăng ký bản quyền.

Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ đăng ký bản quyền tác giả

Sau khi xác định được loại hình tác phẩm dự định đăng ký bản quyền, Chủ sở hữu, tác giả tác phẩm tiến hành soạn thảo hồ sơ đăng ký bản quyền theo quy định.

Bước 3: Nộp hồ sơ đăng ký bản quyền tác giả

      + Nộp trực tiếp tại Cục Bản quyền tác giả tại các địa chỉ sau:

- Cục Bản quyền tác giả: Số 33 Ngõ 294/2 Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội, TP. Hà Nội.

- Văn phòng đại diện tại TP. Hồ Chí Minh: Số 170 Nguyễn Đình Chiểu, P. 6, Q. 3, TP. Hồ Chí Minh.

- Văn phòng đại diện tại TP. Đà Nẵng: Số 58 Phan Chu Trinh, Quận Hải Châu, thành phố Đà Nẵng.

      + Nộp qua đường bưu điện đến các địa chỉ nêu trên.

Bước 4: Cục Bản quyền tác giả thẩm định cấp Giấy chứng nhận

Trong thời hạn 15 ngày làm việc, kể từ ngày nhận hồ sơ hợp lệ, Cục Bản quyền tác giả có trách nhiệm cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả.

Trong trường hợp từ chối thì Cục Bản quyền tác giả phải thông báo bằng văn bản cho người nộp hồ sơ.

       5.  Chi phí thực hiện đăng ký quyền tác giả 

• Lệ phí đăng ký bản quyền tác giả:

Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 4 Thông tư 211/2016/TT-BTC ngày 10/11/2016. Lệ phí đăng ký là khoản phí và tác giả, chủ sở hữu tác phẩm sẽ phải trả cho cơ quan đăng ký (cục bản quyền tác giả) và mức lệ phí dao động từ 100.000đ đến 600.000đ tùy từng loại tác phẩm muốn đăng ký quyền tác giả. Cụ thể lệ phí nhà nước thu đối với từng loại tác phẩm như sau:

- Đối với tác phẩm viết: tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình bài giảng, bài phát biểu và bài nói khác, tác phẩm báo chí, tác phẩm âm nhạc, tác phẩm nhiếp ảnh thì mức lệ phí là: 100.000 đồng/hồ sơ đăng ký.

- Đối với tác phẩm tác phẩm kiến trúc; bản họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ liên quan đến địa hình, công trình khoa học thì mức lệ phí là: 300.000 đồng/hồ sơ đăng ký.

- Đối với tác phẩm tác phẩm tạo hình, tác phẩm mỹ thuật ứng dụng thì mức lệ phí là: 400.000 đồng/hồ sơ đăng ký.

- Đối với tác phẩm tác phẩm phẩm điện ảnh, tác phẩm sân khấu được định hình trên băng, đĩa thì mức lệ phí là: 500.000 đồng/hồ sơ đăng ký.

- Chương trình máy tính, sưu tập dữ liệu hoặc các chương trình chạy trên máy tính thì mức lệ phí là: 600.000đồng/hồ sơ đăng ký.

• Phí dịch vụ đăng ký bản quyền:

Phí dịch vụ đăng ký bản quyền chỉ phát sinh khi tác giả, chủ sở hữu tác phẩm sử dụng dịch vụ đăng ký bằng hình thức ủy quyền cho công ty đại diện quyền tác giả thay mặt tiến hành mọi thủ tục đăng ký bản quyền.

Với khoản phí này, mỗi công ty sẽ có cách tính phí khác nhau và trên cơ sở phù hợp với nội dung công việc, chất lượng dịch vụ và các yếu tố khác theo yêu cầu của khách hàng.