QUYỀN SỬ DỤNG TÀI SẢN LÀ GÌ?

1. Quyền sử dụng tài sản

Theo Điều 189 Bộ luật Dân sự 2015 thì:  “ Quyền sử dụng là quyền khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản.”

Khái niệm quyền sử dụng được định nghĩa bằng phạm vi của quyền, đó là: quyền sử dụng bao gồm quyền khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản. Khai thác công dụng của tài sản được hiểu là đưa tài sản vào sử dụng theo đúng tính năng, công dụng của tài sản đó để phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt, tiêu dùng, sản xuất, kinh doanh... của mình. Còn hưởng hoa lợi, lợi tức là chủ thể được hưởng thêm những tài sản mới phát sinh từ việc khai thác công dụng của tài sản. Người được hưởng hoa lợi, lợi tức có thể là người trực tiếp khai thác công dụng của tài sản nhưng cũng có thể là người không trực tiếp khai thác công dụng của tài sản mà chuyển giao việc khai thác công dụng này cho người khác. Ví dụ: Chủ sở hữu cho thuê xe ô tô thì người thuê là người trực tiếp khai thác công dụng của tài sản; tiền thuê mà chủ sở hữu nhận được chính là lợi tức có được từ tài sản.

2. Quyền sử dụng tài sản có thể chuyển giao không

Quyền sở hữu bao gồm quyền sử dụng, quyền định đoạt, quyền chiếm hữu. Mặc dù, quyền sử dụng là một trong ba quyền năng của chủ sở hữu nhưng chủ sở hữu có thể tách quyền sử dụng để chuyển giao cho người khác nhưng việc chuyển giao trong trường hợp này là chuyển giao có thời hạn như cho thuê, cho mượn.

Theo Điều 189 Bộ luật dân sự 2015:

"Quyền sử dụng có thể được chuyển giao cho người khác theo thỏa thuận hoặc theo quy định của pháp luật."

Chuyển giao quyền sử dụng tức là cho phép người khác khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản trong một khoảng thời gian. Việc chuyển giao quyền sử dụng cho người khác có thể thu tiền hoặc không thu tiền tùy hai bên thỏa thuận.

Ví dụ: A là chủ sở hữu của một căn nhà. A có quyền khai thác, sử dụng căn nhà vào các mục đích khác nhau. A cho B thuê căn nhà này và A thu tiền thuê hàng năm. Việc A cho B thuê căn nhà chính là A đã chuyển quyền sử dụng căn nhà cho B trong khoảng thời gian thuê.

trong một số trường hợp người không phải chủ sở hữu tài sản cũng có quyền sử dụng tài sản.

Theo Điều 191 Bộ luật dân sự 2015 quy định:

"Điều 191. Quyền sử dụng của người không phải là chủ sở hữu

Người không phải là chủ sở hữu được sử dụng tài sản theo thỏa thuận với chủ sở hữu hoặc theo quy định của pháp luật."

Quyền sử dụng tài sản không phải là độc quyền của chủ sở hữu đối với tài sản mà những người không phải chủ sở hữu cũng có quyền này. Có hai căn cứ xác lập quyền sử dụng cho người không phải là chủ sở hữu đối với tài sản, đó là:

- Theo thỏa thuận với chủ sở hữu;

- Theo quy định của pháp luật.

Theo thỏa thuận với chủ sở hữu có thể là qua hợp đồng dân sự, ví dụ hợp đồng thuê tài sản hoặc hợp đồng mượn tài sản.

Hợp đồng thuê tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho thuê giao tài sản cho bên thuê để sử dụng trong một thời hạn, bên thuê phải trả tiền thuê. Bên thuê phải bảo quản tài sản thuê, phải bảo dưỡng và sửa chữa nhỏ; nếu làm mất, hư hỏng thì phải bồi thường. Bên thuê phải sử dụng tài sản thuê theo đúng công dụng của tài sản và đúng mục đích đã thỏa thuận.

Hợp đồng mượn tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho mượn giao tài sản cho bên mượn để sử dụng trong một thời hạn mà không phải trả tiền, bên mượn phải trả lại tài sản đó khi hết thời hạn mượn hoặc mục đích mượn đã đạt được.

Theo quy định của pháp luật có thể là quyết định trưng dụng quyền sử dụng đất của cơ quan nhà nước có thể quyền. Trưng dụng tài sản là việc Nhà nước sử dụng có thời hạn tài sản của tổ chức, cá nhân, hộ gia đình, cộng đồng dân cư thông qua quyết định hành chính trong trường hợp thật cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh và vì lợi ích quốc gia.