Thành công của khách hàng

Là thành công chúng tôi

Tiếng Việt English

ÁN LỆ VÀ VAI TRÒ CỦA ÁN LỆ TRONG HOẠT ĐỘNG XÉT XỬ CỦA TÒA ÁN?


1. Án lệ là gì?


Căn cứ theo Điều 1 Nghị quyết số 04/2019/NQ-HĐTP năm 2019 quy định về khái niệm án lệ cụ thể như sau:

“Án lệ là những lập luận, phán quyết trong bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án về một vụ việc cụ thể được Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao lựa chọn và được Chánh án Tòa án nhân dân tối cao công bố là án lệ để các Tòa án nghiên cứu, áp dụng trong xét xử.”

Có thể hiểu án lệ là những phán quyết của Tòa án chứa đựng những nguyên tắc pháp lý cơ bản nhằm điều chỉnh những thiếu sót, mâu thuẫn của hệ thống pháp luật hoặc các quan hệ xã hội mới phát sinh nhưng chưa được pháp luật điều chỉnh. Trong các tình huống này Tòa án sẽ viện dẫn những căn cứ pháp luật được coi là hợp lý để có thể đưa ra một phán quyết mang tính hợp lý. Đồng thời, bản án này cũng sẽ được Tòa án nhân dân tối cao công bố là một án lệ để có thể áp dụng chung cho các trường hợp tương tự sau này.

Án lệ ở Việt Nam được coi như một nguồn để hỗ trợ các văn bản pháp luật, không được xem là văn bản pháp luật. Nguyên nhân là vì án lệ không đáp ứng được các điều kiện của một văn bản pháp luật như trình tự, thủ tục ban hành, hình thức, chủ thể,... 

2. Nguyên tắc áp dụng án lệ trong hoạt động xét xử?

Căn cứ theo Điều 8 Nghị quyết số 04/2019/NQ-HĐTP năm 2019, trong hoạt động xét xử những vụ việc có tình huống pháp lý tương tự thì có thể áp dụng án lệ và phải được giải quyết như sau:

“1. Án lệ được nghiên cứu, áp dụng trong xét xử sau 30 ngày kể từ ngày công bố.

2. Khi xét xử, Thẩm phán, Hội thẩm phải nghiên cứu, áp dụng án lệ, bảo đảm những vụ việc có tình huống pháp lý tương tự thì phải được giải quyết như nhau. Trường hợp vụ việc có tình huống pháp lý tương tự nhưng Tòa án không áp dụng án lệ thì phải nêu rõ lý do trong bản án, quyết định của Tòa án.

3. Trường hợp Tòa án áp dụng án lệ để giải quyết vụ việc thì số, tên án lệ, tình huống pháp lý, giải pháp pháp lý trong án lệ và tình huống pháp lý của vụ việc đang được giải quyết phải được viện dẫn, phân tích trong phần “Nhận định của Tòa án”; tùy từng trường hợp cụ thể có thể trích dẫn toàn bộ hoặc một phần nội dung của án lệ để làm rõ quan điểm của Tòa án trong việc xét xử, giải quyết vụ việc tương tự.”

3. V​ai trò của án lệ trong hoạt động xét xử của Tòa án?

Tính đến thời điểm hiện tại con số án lệ được công bố là 43 với các lĩnh vực như lĩnh vực dân sự hợp đồng, thừa kế, quyền sử đất, kinh doanh - thương mại, hôn nhân gia đình, lao động và hình sự,... Án lệ đã chính thức được áp dụng tại Việt Nam bởi những giá trị pháp lý mà án lệ mang lại như nâng cao vai trò xét xử của Tòa án, góp phần hoàn thiện pháp luật và đảm bảo sự công bằng, đảm bảo tính cập nhật, hiệu quả của hệ thống pháp luật, giảm thiểu được oan sai trong hoạt động xét xử.

Việc áp dụng án lệ có ý nghĩa ngoài giải quyết một vụ án cụ thể còn tạo ra một tiền lệ để từ đó các vụ án tương tự có thể dựa vào để xét xử. Từ đó sẽ tạo được sự bình đẳng trong việc xét xử các vụ án có tính chất giống nhau, giúp tiên lượng được kết quả của các vụ tranh chấp, tiết kiệm thời gian công sức của người tham gia tố tụng đặc biệt là đối với Thẩm phán và Cơ quan tiến hành tố tụng.Án lệ là khuôn thước mẫu mực để các thẩm phán tuân theo vì được đúc kết, chọn lọc kỹ và mang tính chuyên nghiệp. Khi ấy thẩm phán chỉ cần đối chiếu để đưa ra phán quyết, tránh chuyện mỗi người nhìn nhận, đánh giá vấn đề một kiểu. Từ đó tránh được chuyện dư luận xã hội cho rằng việc xét xử của tòa án là không bình đẳng. Đồng thời, áp dụng án lệ còn giúp các đơn vị khi đàm phán, soạn thảo và ký kết hợp đồng giao dịch dân sự, thương mại biết phòng tránh rủi ro...

 

LIÊN HỆ LUẬT KHANG TRÍ:

Với đội ngũ luật sư và chuyên viên pháp lý tận tâm, chuyên nghiệp, hệ thống tổng đài của chúng tôi luôn phục vụ 24/24h nhằm mang đến cho khách hàng sự hỗ trợ nhanh nhất và hiệu quả nhất.

Hotline: 0987 140 772

Email:

Hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và thực hiện các dịch vụ pháp lý nhanh chóng, uy tín và hiệu quả.

Luật Khang Trí – Giải pháp của thành công !