TIỀN PHÚNG VIẾNG CÓ PHẢI LÀ DI SẢN THỪA KẾ?

1. Tiền phúng viếng là gì?

Tiền phúng viếng là khoản tiền thu được trong quá trình tổ chức tang lễ từ người còn sống gửi đến để viếng người đã khuất. 

Theo đó, tiền phúng viếng được sử dụng để ưu tiên thanh toán các chi phí sau theo Điều 658 BLDS quy định: Chi phí hợp lý theo tập quán cho việc mai táng, tiền cấp dưỡng còn thiếu, chi phí cho việc bảo quản di sản,...

Do đó, theo quy định tại khoản 1 Điều 658 BLDS thì chi phí hợp lý theo tập quán cho việc mai táng là nghĩa vụ được ưu tiên thanh toán đầu tiên trong các nghĩa vụ tài sản và các khoản chi phí liên quan đến thừa kế. Trong trường hợp nếu người chết có để lại nghĩa vụ tài sản phải thực hiện thì tiền phúng viếng sẽ được ưu tiên sử dụng cho việc thanh toán các khoản tiền thuộc nghĩa vụ này.

Tùy thuộc vào từng gia đình thì số tiền phúng viếng sẽ có cách sử dụng khác nhau. Việc chi trả chi phí mai táng cho người  chết sẽ được ưu tiên, phần còn dư sẽ thuộc về gia đình có người chết. Cũng có nhiều trường hợp, các gia đình sẽ sử dụng tiền phúng viếng để làm từ thiện hoặc mục đích khác…..

2. Tài sản nào được xem là di sản thừa kế?

Theo Điều 612 BLDS quy định Di sản là bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác.

Việc xác định tài sản riêng, tài sản chung của người chết trong tài sản với người khác được quy định như sau:

+ Tài sản riêng của người chết: gồm phần tài sản của vợ, chồng có trước khi kết hôn; tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân,....(đối với người có vợ, chồng) hoặc tài sản thuộc sở hữu riêng của một người (mà người đó không có vợ, chồng).

+ Phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác gồm: Phần tài sản chung theo phần trong khối tài sản chung với vợ, chồng hoặc với người khác trong hợp tác kinh doanh, lao động sản xuất, đầu tư chung,....

Do đó, người có quyền thừa hưởng di sản của người chết sẽ được thừa kế toàn bộ tài sản thuộc quyền sở hữu hợp pháp của người chết đã để lại khi còn sống.

3. Tiền phúng viếng có được xem là di sản thừa kế không?

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 611 BLDS quy định: Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết. Trường hợp Tòa án tuyên bố một người là đã chết thì thời điểm mở thừa kế là ngày được xác định tại khoản 2 Điều 71 BLDS.

Vì vậy, tiền phúng viếng không được xem là tài sản đang hiện hữu tại thời điểm người có tài sản chết. Nó phát sinh sau thời điểm mở thừa kế (có sau khi người có tài sản chết) nên không phải là tài sản của người chết để lại, do đó nó không phải là di sản thừa kế.

Theo các phân tích ở trên, tiền phúng viếng sẽ được ưu tiên thanh toán chi phí mai táng cho người mất, nếu trong trường hợp tài sản của người mất đã được xác định và sẽ phân chia theo di chúc thì khoản chi phí mai táng sẽ được trích từ khoản tiền phúng viếng để trả lại cho những người đã bỏ ra chi phí để tổ chức đám tang. Tiền phúng viếng còn lại sau đám tang sẽ do các thành viên trong gia đình tự thỏa thuận và phân chia với nhau sau khi trừ đi các khoản chi phí mai táng.