GIẢ MẠO BÁC SỸ, LƯƠNG Y QUẢNG CÁO SẢN PHẨM CHỮA BỆNH SAI SỰ THẬT BỊ XỬ LÝ THẾ NÀO?

1. Quảng cáo sai sự thật 

 

Căn cứ theo khoản 9 Điều 8 Luật Quảng cáo 2012 thì quảng cáo sai sự thật có thể được hiểu là quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ (về số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, bao bì, nhãn hiệu, xuất xứ, chủng loại, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đã đăng ký hoặc đã được công bố).

 

Ngoài ra, tại Khoản 2 Điều 27 Nghị định 15/2018/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm quy định: "Không sử dụng hình ảnh, thiết bị, trang phục, tên, thư tín của các đơn vị, cơ sở y tế, bác sĩ, dược sĩ, nhân viên y tế, thư cảm ơn của người bệnh, bài viết của bác sĩ, dược sĩ, nhân viên y tế để quảng cáo thực phẩm".

 

Như vậy bất kỳ bác sĩ, lương y, nhân viên y tế nào tham gia quảng cáo sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe đều là vi phạm quy định của pháp luật hiện hành.

 

Theo đó, người tiêu dùng cần cảnh giác với các clip giới thiệu là bác sĩ, lương y, tư vấn bệnh, tư vấn dùng sản phẩm chữa bệnh hoặc clip giới thiệu từng là các bệnh nhân, dùng sản phẩm thực phẩm chức năng/thực phẩm bảo vệ sức khỏe có thể khỏi bệnh.

 

Và Cục An toàn thực phẩm cũng cảnh báo, việc tin theo các nội dung quảng cáo sai sự thật khiến người bệnh không đến ngay các cơ sở y tế để được khám, chữa bệnh kịp thời sẽ bỏ qua giai đoạn điều trị khỏi bệnh, không những tổn thất về kinh tế mà còn tổn hại tới sức khỏe.

 

Hành vi quảng cáo sai sự thật này không chỉ gây bức xúc dư luận, khiến người mua "tiền mất tật mang" mà còn ảnh hưởng tới danh tiếng, uy tín của bác sĩ và các cơ sở y tế.

 

2. Quảng cáo sai sự thật bị xử phạt thế nào?

 

Mức xử phạt hành chính đối với hành vi quảng cáo sai sự thật

 

Đối với hành vi quảng cáo sai sự thật có thể bị xử phạt hành chính theo quy định tại khoản 5 Điều 34 Nghị định 38/2021/NĐ-CP thì phạt tiền từ 60.000.000 đồng đến 80.000.000 đồng, trừ trường hợp quy định tại khoản 4 Điều 51, điểm b khoản 4 Điều 52, khoản 1 Điều 60, điểm c khoản 1 Điều 61 Nghị định 38/2021/NĐ-CP.

 

Mức truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi quảng cáo sai sự thật

     

Đối với hành vi quảng cáo sai sự thật nếu đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì có thể bị xử phạt hình sự theo Điều 197 Bộ Luật Hình sự 2015 về tội quảng cáo gian dối với mức phạt như sau:

 

- Người nào quảng cáo gian dối về hàng hóa, dịch vụ, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.

 

- Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

 

3. Việc giả mạo bác sỹ bị truy cứu trách nhiệm hình sự 

 

Việc thực hiện hoạt động khám chữa bệnh phải theo quy định của Luật Khám chữa bệnh, người thực hiện các hoạt động khám chữa bệnh phải là những người có chuyên môn, được đào tạo và làm việc đúng với chuyên môn của mình.

 

Người giả mạo bác sỹ để thực hiện công việc không đúng với chuyên môn, gây ra hậu quả nghiêm trọng thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Theo đó, với những người giả mạo trong công tác, làm giả giấy tờ, tài liệu của cơ quan tổ chức thì đó cũng là hành vi vi phạm pháp luật đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự. Vì vậy, trường hợp giả mạo bác sỹ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với nhiều tội danh.

 

Cụ thể nếu trong quá trình giả mạo làm bác sỹ mà làm chết bệnh nhân hoặc gây ra tổn thương nghiêm trọng đến sức khỏe cho bệnh nhân thì sẽ có thể bị xử lý hình sự về tội "Vi phạm quy định về khám chữa bệnh" theo Điều 315 Bộ luật Hình sự năm 2015 được sửa đổi bởi khoản 117 Điều 1 Luật Sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017.

 

Nếu trường hợp gây thiệt mạng cho 03 người trở lên hoặc gây thương tích cho 03 người trở lên với tổng tỷ lệ từ 201% hoặc gây thiệt hại đến tài sản từ 1,5 tỉ đồng trở lên thì hình phạt có thể tới 15 năm tù.

 

- Trường hợp người mạo danh bác sỹ chưa gây ra thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản nhưng hành vi này có liên quan đến việc làm giả các giẩy tờ, tài liệu để có thể tiến hành hoạt động của bác sỹ thì vẫn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về các tội:

 

+ Tội Giả mạo trong công tác (Điều 359 Bộ luật Hình sự năm 2015)

 

+ Tội sử dụng tài liệu con dấu giả (Điều 341 Bộ luật Hình sự năm 2015).

 

Như vậy, việc giả mạo  bác sỹ, lương y có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, đồng thời việc quảng cáo các sản phẩm chữa bệnh sai sự thật sẽ bị xử phạt hành chính nhưng nếu việc quảng cáo sai sự thật này đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì sẽ bị truy cứu cả về trách nhiệm hình sự.