CHỈ DẪN ĐỊA LÝ ĐỒNG ÂM LÀ GÌ? GIẤY CHỨNG NHẬN ĐĂNG KÝ BẢO HỘ CHỈ DẪN ĐỊA LÝ ĐỒNG ÂM CÓ HIỆU LỰC VÔ THỜI HẠN ĐÚNG KHÔNG?

1) Khái niệm Chỉ dẫn địa lý đồng âm 

Căn cứ tại khoản 22a Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ 2005, được sửa đổi, bổ sung năm 2009, 2019, 2022 (sau đây gọi tắt là Luật Sở hữu trí tuệ) quy định: 

“Chỉ dẫn địa lý đồng âm là các chỉ dẫn địa lý có cách phát âm hoặc cách viết trùng nhau”. 

Theo đó, tại khoản 22 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ quy định khái niệm chỉ dẫn địa lý:

“Chỉ dẫn địa lý là dấu hiệu dùng để chỉ nguồn gốc địa lý của sản phẩm từ khu vực, địa phương, vùng lãnh thổ hoặc quốc gia cụ thể”. 

 

Theo đó, chỉ dẫn địa lý đồng âm là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ. Khi nói đến chỉ dẫn địa lý đồng âm, chúng ta đề cập đến những tên gọi có cách phát âm hoặc viết tương tự nhau nhưng lại đại diện cho các nguồn gốc khác nhau. Điều này đặt ra thách thức không nhỏ trong việc bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ cho người sản xuất và người tiêu dùng.

2) Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý đồng âm có hiệu lực vô thời hạn có đúng không?

Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý đồng âm được hiểu là văn bằng bảo hộ chỉ dẫn địa lý đồng âm ghi nhận tổ chức quản lý chỉ dẫn địa lý đồng âm, chỉ dẫn địa lý đồng âm được bảo hộ, tính chất đặc thù của sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý, tính chất đặc thù về điều kiện địa lý và khu vực địa lý mang chỉ dẫn địa lý (theo khoản 2 Điều 92 Luật Sở hữu trí tuệ).  

Căn cứ tại khoản 7 Điều 93 Luật Sở hữu trí tuệ thì hiệu lực của Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý:

“Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý có hiệu lực vô thời hạn kể từ ngày cấp”. 

Chỉ dẫn địa lý đồng âm là một trong các dạng của chỉ dẫn địa lý nên hiệu lực của văn bằng bảo hộ của chỉ dẫn địa lý đồng âm (Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý đồng âm) cũng có hiệu lực vô thời hạn kể từ ngày cấp. Điều này có nghĩa là khi đã có Giấy chứng nhận địa lý đồng âm, người sở hữu sẽ được bảo vệ quyền độc quyền đối với chỉ dẫn địa lý đồng âm trên toàn lãnh thổ Việt Nam mà không bị hạn chế thời gian.

Văn bằng bảo hộ này có hiệu lực trên toàn lãnh thổ Việt Nam, đảm bảo rằng quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến địa lý đồng âm được công nhận và bảo vệ trên mọi địa bàn của quốc gia. Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý đồng âm là một văn bằng bảo hộ quan trọng, có giá trị pháp lý cao. Điều này đảm bảo rằng người sở hữu sẽ có quyền kiểm soát và sử dụng độc quyền chỉ dẫn địa lý đồng âm mà họ đã đăng ký một cách bền vững và không bị giới hạn về thời gian.

 

Tuy nhiên, tại điểm g khoản 1 Điều 95 Luật Sở hữu trí tuệ có quy định về trường hợp chấm dứt hiệu lực văn bằng bảo hộ: 

“Các điều kiện địa lý tạo nên danh tiếng, chất lượng, đặc tính của sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý bị thay đổi làm mất danh tiếng, chất lượng, đặc tính của sản phẩm đó”. 

Quy định này được hiểu là khi các điều kiện địa lý tạo nên danh tiếng, chất lượng, đặc tính của sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý bị thay đổi, không còn được đảm bảo dẫn đến làm mất đi danh tiếng, chất lượng, đặc tính của sản phẩm thì hiệu lực của văn bằng bảo hộ này sẽ chấm dứt. Chỉ dẫn địa lý đồng âm là một trong các dạng và thỏa mãn các điều kiện chung của chỉ dẫn địa lý trong đó có các điều kiện địa lý nên khi trường hợp các điều kiện địa lý này không còn đảm bảo thì hiệu lực của Giấy chứng nhận chỉ dẫn địa lý đồng âm sẽ chấm dứt. 

3) Các điều kiện của Chỉ dẫn địa lý đồng âm 

Chỉ dẫn địa lý đồng âm cũng là một dạng của chỉ dẫn địa lý, do đó cần đáp ứng các điều kiện chung đối với chỉ dẫn địa lý được bảo hộ. Cụ thể tại khoản 1 Điều 79 Luật Sở hữu trí tuệ quy định về điều kiện chung đối với chỉ dẫn địa lý được bảo hộ như sau:

“Chỉ dẫn địa lý được bảo hộ nếu đáp ứng các điều kiện sau đây:

a) Sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý có nguồn gốc địa lý từ khu vực, địa phương, vùng lãnh thổ hoặc quốc gia tương ứng với chỉ dẫn địa lý;

b) Sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý có danh tiếng, chất lượng hoặc đặc tính chủ yếu do điều kiện địa lý của khu vực, địa phương, vùng lãnh thổ hoặc quốc gia tương ứng với chỉ dẫn địa lý đó quyết định”. 

 

Đồng thời, tại khoản 2 Điều 79 Luật Sở hữu trí tuệ nêu ra:

“Chỉ dẫn địa lý đồng âm đáp ứng điều kiện quy định tại khoản 1 Điều này được bảo hộ nếu chỉ dẫn địa lý đó được sử dụng trên thực tế theo cách thức không gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng về nguồn gốc địa lý của sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý và bảo đảm nguyên tắc đối xử công bằng giữa các tổ chức, cá nhân sản xuất sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý đó”. 

Như vậy, chỉ dẫn địa lý đồng âm được bảo hộ cần đáp ứng các điều kiện chung sau:

- Sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý có nguồn gốc địa lý từ khu vực, địa phương, vùng lãnh thổ hoặc quốc gia tương ứng với chỉ dẫn địa lý;

- Sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý có danh tiếng, chất lượng hoặc đặc tính chủ yếu do điều kiện địa lý của khu vực, địa phương, vùng lãnh thổ hoặc quốc gia tương ứng với chỉ dẫn địa lý đó quyết định; 

- Chỉ dẫn địa lý đó được sử dụng trên thực tế theo cách thức không gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng về nguồn gốc địa lý của sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý và bảo đảm nguyên tắc đối xử công bằng giữa các tổ chức, cá nhân sản xuất sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý đó.

Ngoài ra, tại Điều 82 Luật Sở hữu trí tuệ quy định về điều kiện địa lý liên quan đến chỉ dẫn địa lý như sau:

- Các điều kiện địa lý liên quan đến chỉ dẫn địa lý là những yếu tố tự nhiên, yếu tố về con người quyết định danh tiếng, chất lượng, đặc tính của sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý đó.

- Yếu tố tự nhiên bao gồm yếu tố về khí hậu, thuỷ văn, địa chất, địa hình, hệ sinh thái và các điều kiện tự nhiên khác.

- Yếu tố về con người bao gồm kỹ năng, kỹ xảo của người sản xuất, quy trình sản xuất truyền thống của địa phương.

Tóm lại, chỉ dẫn địa lý là một khái niệm pháp lý quan trọng, giúp bảo vệ danh tiếng và chất lượng của sản phẩm liên quan đến một địa danh cụ thể. Việc giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý đồng âm có hiệu lực vô thời hạn không chỉ khẳng định sự cam kết lâu dài trong việc bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ mà còn góp phần vào việc duy trì và phát triển bền vững cho các sản phẩm đặc trưng của mỗi vùng miền. Tuy nhiên cần phải đảm bảo các điều kiện địa lý và các điều kiện khác của chỉ dẫn địa lý đồng âm. Nếu không thỏa mãn về điều kiện địa lý thì Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý đồng âm phải chấm dứt hiệu lực.